آشنایی با سرمایه گذاری هوشمند

سرمایه گذاری هوشمند

کتاب سرمایه گذار هوشمند توصیه خوبی را درباره سرمایه گذاری از منبع مطمئن ارائه می‌دهد که بنجامین گراهام، سرمایه گذاری که پس از بحران مالی ۱۹۲۹ موفق شد. با درس گرفتن از اشتباهات خودش، این نویسنده دقیقاً مشخص می‌کند که باید چه کنید تا سرمایه گذار موفقی در هر محیطی شوید.

آیا تا به حال به سرمایه گذاری در بازار بورس فکر کرده‌اید؟ خیلی از ماها جدی راجع به آن فکر کرده­‌ایم. با این حال، بیشتر ما به علت بحران­‌های مالی، ترکیدن حباب­ها و بحران­‌های اقتصادی که مشاهده کرده‌ایم، مایل به عمل نیستیم. ولی راهی برای سرمایه گذاری در این بازار است که لازم نیست همه داراییتان را ریسک کنید سرمایه گذاری هوشمند. مبحث سرمایه گذاری هوشمند که ابتدا از سوی بنجامین گراهام در سال ۱۹۴۹ مطرح شد، رویکرد بلند مدت‌تر و ریسک گریزتری را در قبال بازار سهام اتخاذ می‌کند و نتیجه هم می‌دهد. چندین دهه پس از انتشار کتاب سرمایه گذار هوشمند، بسیاری از روش گراهام استفاده کرده‌اند و ثروتمند شده‌اند که شاید معروف‌ترین آن‌ها وارن بافت باشد. این نکات طبق توصیه اولیه گراهام و همچنین نظرات ژورنالیستی به نام جیسون زویگ، نشان می‌دهد که شما هم می‌توانید سرمایه گذار هوشمند شوید. در این نکات می‌فهمید که:

 سرمایه گذاری هوشمند:

سرمایه گذاری می‌تواند خیلی پُرسود باشد. البته می‌تواند پُرضرر هم باشد. تاریخ علم مالی سرشار از داستان سرمایه گذارانی مثل وارن بافت است که با سرمایه گذاری در شرکت‌های مناسب، مبلغ پول چشمگیری را به دست آوردند. به همان اندازه (شاید هم بیشتر) داستان درباره بداقبالی‌ها وجود دارد که افراد انتخاب اشتباهی می‌کنند و همه چیزشان را از دست می‌دهند. پس باید از خودمان بپرسیم که آیا سرمایه گذاری واقعاً ارزش ریسک دارد؟ پاسخش این است که بله می‌تواند ارزشش را داشته باشد، ولی به شرطی که راهکار سرمایه گذاری هوشمند را دنبال کنید. سرمایه گذاران هوشمند از تحلیل جامع برای تضمین امنیت و ثبات سود استفاده می‌کنند. این خیلی با احتکار فرق می‌کند که در آن، سرمایه گذاران روی سودهای کوتاه مدتی تمرکز می‌کنند که حاصل نوسانات بازار هستند؛ بنابراین احتکار خیلی ریسکی هستند، زیرا هیچ کسی نمی‌تواند آینده را پیش بینی کند. مثلاً شاید شایعه‌ای به گوش محتکر برسد که اپل به زودی محصول موفق جدیدی را معرفی خواهد کرد و به همین خاطر انگیزه پیدا کند که کلی سهام از اپل بخرد. اگر خوش شانس باشد، این اطلاعات نتیجه بخش خواهد بود و او درآمدزایی خواهد کرد. اگر بدشانس باشد و شایعه نادرست باشد، کلی ضرر می‌کند. در عوض، سرمایه گذاران هوشمند روی قیمت گذاری تمرکز می‌کنند. این سرمایه گذاران تنها زمانی سهام می‌خرند که قیمتش از ارزش درونی‌اش کمتر باشد، یعنی ارزش شرکت در زمینه احتمال رشد. شما به عنوان سرمایه گذار هوشمند تنها باید زمانی سهام بخرید که معتقد باشید حاشیه احتمالی بین مبلغ پرداختی شما و درآمدتان از رشد شرکت وجود خواهد داشت. این حاشیه امنیت مثل زمانی است که خرید می‌کنید. مثلاً لباس گران قیمت تنها زمانی ارزش دارد که مدتی در اختیارتان باشد. اگر کارایی‌اش کم باشد، بهتر است لباس ارزان‌تری بخرید که همان قدر دوام می‌آورد. زندگی سرمایه گذار هوشمند خیلی هیجان انگیز نیست، ولی مهم نیست. اصل قضیه سود است.سرمایه گذار هوشمند

سه اصل درباره تمام سرمایه گذاران هوشمند صدق می‌کند:

اولاً، سرمایه گذاران پیش از خرید سهام رشد بلندمدت و اصول کاری شرکتی را تحلیل می‌کنند که قصد سرمایه گذاری در آن را دارند. ارزش بلندمدت سهام بی قاعده نیست. بلکه مستقیماً به عملکرد شرکتش بستگی دارد. پس حتماً ساختار مالی شرکت، کیفیت مدیریت و احتمال ارائه سود سهام (یعنی توزیع سود به سرمایه گذاران) را بررسی کنید. در دام تمرکز بر درآمدهای کوتاه مدت گیر نیفتید. در عوض با بررسی تاریخچه مالی شرکت، دید جامع‌تری داشته باشید. با این مراحل می‌توانید عملکرد شرکت را صرف ‌نظر از ارزشش در بازار بهتر بفهمید. مثلاً شرکتی که فعلاً محبوب نیست (قیمت سهام پایینی دارد)، ولی سوابق نویدبخشی دارد (یعنی سودآوری آن پایداری بوده است) احتمالاً کمتر از حد واقعی ارزش گذاری شده و بنابراین سرمایه گذاری هوشمندانه‌ای محسوب می‌شود. ثانیاً، سرمایه گذاران هوشمند با متنوع سازی سرمایه گذارانشان از خودشان محافظت می‌کنند. هرگز کل پولتان را روی یک سهام سرمایه گذاری نکنید، مهم نیست که چقدر نویدبخش باشد! فرض کنید چه بدبختی می‌شود اگر در اخبار، خبر رسوایی کلاهبرداری مالیاتی شرکت نویدبخشی منتشر شود که تمام پولتان را در آن سرمایه گذاری کردید. سرمایه گذاریتان سریعاً ارزشش را از دست می‌دهند و آن همه پول و وقت برای همیشه هدر می‌رود. با متنوع سازی، کاری می‌کنید که همه چیز را یک دفعه از دست ندهید. در آخر، سرمایه گذاران هوشمند می‌فهمند که سود فوق‌العاده‌ای به دست نمی‌آورند، بلکه درآمد ایمن و پایداری خواهند داشت. هدف سرمایه گذار هوشمند رفع نیازهای شخصی‌اش است، نه اینکه از کارگزاران سهام حرفه‌ای در وال استریت جلو بزند. ما نمی‌توانیم از کسانی واردتر باشیم که کارشان خرید و فروش سهام است و نباید هم دنبال درآمد سریع باشیم؛ جستجو به دنبال پول تنها شما را حریص و سر به هوا می‌کند.

اولین مرحله پیش از سرمایه گذاری بررسی پیشینه یک سهام نیست. قطعاً این مهم است، ولی نکته مهم‌تر این است که نگاهی به پیشینه خود بازار بورس بیندازید. نگاه به تاریخچه نشان می‌دهد که بازار بورس همیشه مرتباً بالا و پایین داشته است. معمولاً نمی‌توان این نوسانات را پیش بینی کرد. غیرمنتظره بودن بازار بدین معنی است که سرمایه گذاران باید آمادگی مالی و روانی را داشته باشند. بحران­‌های اقتصادی، مثل سقوط وال استریت در سال ۱۹۲۹، جزو واقعیت‌های زندگی هستند و هر از گاهی رخ می‌دهند. بنابراین باید کاری کنید که وقتی ضربه بزرگی خوردید، دوام بیاورید. این یعنی باید فهرست سهام متنوعی داشته باشید تا تمام سرمایه گذاری‌هایتان یکجا ضربه نخورند. به علاوه باید آمادگی ذهنی و روانی بحران را داشته باشید. با بروز اولین نشانه خطر چیزی را نفروشید. بلکه یادتان باشد که حتی پس از ویرانگرترین بحران­ها، بازار همیشه بهبود خواهد یافت. اگرچه نمی‌توانید هر بحران را پیش بینی کنید، با نگاه به پیشینه بازار بهتر می‌توانید ثباتش را بشناسید. وقتی مطمئن شدید که بازار ثبات دارد، روی پیشینه شرکتی تمرکز کنید که قصد سرمایه گذاری در آن را دارد. مثلاً همبستگی قیمت سهام و درآمد و سود سهام شرکت را در ده سال اخیر بررسی کنید. نرخ تورم (یعنی افزایش کلی قیمت‌ها) را در نظر بگیرید تا بفهمید که با تمام تفاسیر، چقدر واقعاً در می‌آورید. مثلاً شما حساب می‌کنید که در عرض یک سال، سوده سرمایه گذاری شما ۷ درصد خواهد بود، ولی اگر نرخ تورم ۴ درصد باشد، تنها سه درصد سود می‌برید. به دقت فکر کنید که آیا تنها سه درصد سود این همه ارزش دارد؟ در داد و ستد هوشمندانه، شناخت پیشینه سلاح قدرتمندی است، بنابراین همیشه آن را تیز نگه دارید.

برای شناخت نوسانات بازار، گاهی راحت‌تر است که کل بازار بورس را آدمی فرض می‌کنیم و اسمش را آقای بازار می‌گذاریم. مثل بقیه انسان‌ها، آقای بازار غیرقابل پیش ‌بینی، خیلی دمدمی و نه چندان باهوش است. آقای بازار به راحتی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و موجب می‌شود که شدیداً خلق و خویش متغیر باشد. نمونه عملی آن این است که بازار همیشه بین خوش بینی ناپایدار تا بدبینی بی دلیل تغییر می‌کند. مثلاً وقتی آیفون جدیدی روانه بازار می‌شود، مردم از هیجان خودشان را گم می‌کنند. آقای بازار فرقی نکرده است و بازتاب این را وقتی در بازار سهام می‌بینیم که قرار است اتفاق هیجان انگیزی رخ دهد، قیمت بالا می‌رود و مردم حاضرند پول بیشتر بدهند. در نتیجه، وقتی بازار بیش از حد راجع به رشد آتی خوش بین باشد، قیمت سهام بیش از حد بالا می‌رود. از طرف دیگر، گاهی بازار خیلی بدبین است و به شما هشدار می‌دهد که در شرایط نامطمئن بفروشید. سرمایه گذار هوشمند باید واقع گرا باشد و همرنگ جماعت نشود. همچنین او باید به تغییر خلق و خوی آقای بازار توجه نکند. به علاوه، وقتی آقای بازار خوشحال است، سودهای آتی را به شما نشان می‌دهد که واقعیت ندارند. سوددهی فعلی سهام لزوماً به این معنی نیست که همیشه سودآور خواهد بود. کاملاً برعکس است. سهام‌هایی که وضعیت خوبی داشته‌اند، شانس بیشتری را برای کاهش ارزش در آینده نزدیک دارند، زیرا تقاضا معمولاً قیمت را به نقطه شکست می‌برد. حتی با دانستن این نکته هم به راحتی ممکن است سودهای کوتاه مدت شما را وسوسه کنند؛ ما طوری تکامل یافته‌ایم که به راحتی الگوها را تشخیص دهیم، بخصوص الگوهایی که نویدبخش آینده خوبی هستند. در واقع، مردم آنقدر در تشخیص الگوها مهارت دارند که وقتی روانشناسان دنباله‌های تصادفی را به آن‌ها نشان می‌دهند و حتی می‌گویند که هیچ الگویی ندارند، باز هم دنبال الگو می‌گردند. به همین ترتیب، وقتی می‌بینیم که سود بالا و بالاتر می‌رود، خودمان را گول می‌زنیم تا الگویی را ببینیم که معتقدیم ادامه خواهد یافت. تا به اینجا باید اصول اساسی سرمایه گذاری هوشمند را بفهمید. تصاویر زیر نکات سرمایه گذاری عملی را بر اساس سبک سرمایه گذاری خاصتان ارائه می‌کنند.

وقتی در راه سرمایه گذاری قدم می‌گذاریم، باید راهکاری را انتخاب کنید که متناسب شخص شما باشد. باید مشخص کنید که سرمایه گذار دفاعی هستید یا سرمایه گذار مبتکر. اکنون به سرمایه گذار دفاعی می‌پردازیم:

•  الگو مثلث تکنیکال 

سرمایه گذار دفاعی از ریسک متنفر است؛ بنابراین، تمرکز اصلی او بر روی ایمنی است. این ایمنی تنها زمانی ممکن است که سرمایه گذاری­‌هایش را متنوع سازی کند. اولاً، باید در اوراق درجه بالایی مثل اوراق قرضه AAA دولت و همچنین سهام عادی سرمایه گذاری کنید که با داشتن سهام در شرکت، قدرت رای دهی درباره تصمیمات مهم کاری را دارید. در حالت ایده‌آل، باید سرمایه‌تان را ۵۰ – ۵۰ بین این دو تقسیم کنید؛ یا اگر سرمایه گذار فوق العاده ریسک گریزی هستید، ۷۵ درصد روی اوراق و ۲۵ درصد روی سهام قابل قبول است. میزان ایمنی و سوددهی اوراق و سهام فرق می‌کند: اوراق امنیت خیلی بیشتری دارند، ولی سود کمتری تولید می‌کنند. سهام امنیت کمتری دارد ولی ممکن است پاداش بیشتری به همراه داشته باشد. این نوع متنوع سازی هر دو گرایش را در نظر می‌گیرد. ثانیاً، فهرست سهام عادی شما هم باید به همین ترتیب متنوع باشد. روی شرکت‌های بزرگ و شناخته شده با پیشینه طولانی موفقیت سرمایه گذاری کنید و حداقل روی ۱۰ شرکت متفاوت سرمایه گذاری کنید تا ریسک را کاهش دهید. شاید این متنوع سازی پُرزحمت تر از آن چیزی باشد که اول وعده داده بودیم، ولی نگران نباشید. برای راحت‌تر کردن کار، از سادگی انتخاب استفاده می‌کنید در انتخاب سهام عادی، بهتر است که خیلی دست به نوآوری نزنید. به فهرست صندوق­های سرمایه گذاری ریشه دار نگاه کنید و صرفاً فهرستتان را با آن‌ها تطبیق دهید. منظورمان این نیست که باید دنباله رو بقیه باشید و سهام­های مُد روز را بخرید. بلکه به دنبال صندوق­های سرمایه گذاری با پیشینه طولانی موفقیت بگردید و از آن‌ها تقلید کنید. در آخر، همیشه از خدمات متخصصین بهره ببرید. آن‌ها بازی را بهتر از شما بلدند و می‌توانند شما را راهنمایی کنند تا بهترین تصمیمات را در زمینه سرمایه گذاری بگیرید. اگر از این اصول ساده پیروی کنید، دیر یا زود با کسب نتایج خوب، پاداش ذکاوتتان را خواهید دید.

پس از انتخاب شرکت‌های مد نظر برای سرمایه گذاری، وقتش رسیده که به خودتان تبریک بگویید. بیشتر کارتان الان تمام شده است! حالا فقط کافی است که مشخص کنید مرتباً چقدر می‌خواهید پول بگذارید و هر از گاهی سهامتان را بررسی کنید. در این زمان از فرایندی به نام سرمایه گذاری فرمول استفاده می‌کنیم که در آن، شما دقیقاً طبق فرمول از پیش تعریف شده‌ای عمل می‌کنید که مشخص می‌کند چه مبلغی و هر از چند گاهی باید سرمایه گذاری کنید. این روش محاسبه میانگین هزینه-دلار نیز نام دارد که در آن هر ماه یا هر سه ماه روی سهام عادی سرمایه گذاری می‌کنید و همیشه مبلغ سرمایه گذاریتان یکسان است. پس از یافتن سهامی که از نظرتان ایمن و سالم است، باید سرمایه گذاریتان را روی حالت خودکار بگذارید. ابتدا به خودتان قول بدهید که هر چند ماه یکبار، مبلغ خاصی (مثل ۵۰ دلار) را سرمایه گذاری خواهید کرد. سپس با ۵۰ دلار هرچقدر می‌توانید سهام بخرید. مزیتش این است که حالا نیازی نیست زحمت اضافی بکشید. هرگز لازم نیست که بیش از حد سرمایه گذاری کنید و قطعاً هم قمار نخواهید کرد. ولی عیب آن بار هیجانی سرمایه گذاری فرمولی است. حتی اگر قیمت سهام مد نظرتان واقعاً منصفانه باشد و بخواهید بیشتر بخرید، از قبل خودتان را محدود به مبلغ خاصی کرده‌اید.